Mülteci Sorunu ve Bu Soruna Devletlerin Yaklaşımı
2016 yılı sonu itibarıyla dünyada 65,6 milyon insan yurtlarından zorla göç ettirilmiştir. Bunlardan 40,3 milyonu kendi ülkeleri içerisinde göç ederken 22,5 milyonu mülteci durumuna düşmüştür.
Dünya genelinde ise 2,8 milyon insan sığınmacı durumundadır. Türkiye, kendisine sığınan mültecilere 2017 yılı sonu itibarıyla 24 milyar TL’si (6 milyar dolar) devlet kaynaklarından olmak üzere toplamda 95 milyar TL civarında yardımda bulunmuştur. Yapılan yardımlar Türk milletinin ensar-muhacir kardeşliği ruhu ile yapılmış, kardeş hakkının yükümlülüğü olarak görülmüştür.
Irak: Gitmekten başka seçeneğimiz yoktu. Çünkü orası artık çocuklarımız için güvenli değildi. Her şeyi; elbiselerimizi, mobilyalarımızı hatta yiyeceklerimizi bile geride bıraktık.” Nafa Cihad-Iraklı bir baba
Irak’ın 2 Ağustos 1990’da Kuveyt’i işgaliyle başlayan süreçte ABD, BMGK’nin 678 sayılı kararına dayanarak 16 Ocak 1991’de Çöl Fırtınası Harekâtı ile Irak’a hava saldırısında bulundu. Koalisyon güçleriyle birlikte 24 Şubat 1991’de kara harekâtına başladı.
El Kaide ve kitle imha silahları bahane edilerek başlatılan ikinci Irak Harekâtı 20 Mart 2003’te ABD-İngiltere ortaklığında başlatıldı. Yaklaşık 200 bin askerin katıldığı bu savaş sonrasında Saddam Hüseyin yönetimden uzaklaştırılarak (2006’da idam edildi.)
Irak İşgal Edildi
Irak tamamen işgal edildi. Irak’ta oluşturulan işgal yönetiminin başına ABD’li bir diplomat getirildi. BMGK’nin 1483 sayılı kararıyla işgal güçleri Irak’ta otorite olarak kabul edildi. Irak halkına özgürlük parolasıyla hareket eden işgal güçlerinin işgal gerçekleştikten sonra ortaya koydukları tablo vadedilenlerle örtüşmüyordu.
Irak’ta 2005’te geçiş dönemi hükûmeti kurularak, ülke 18 vilayete bölünerek ve üniter yapıdan uzaklaşılarak ülkede federal bir yapıya geçildi. Bu vilayetlerden üçünde Kürt özerk yönetimi kuruldu ve diğer özerkliklerin de önü açıldı. Ülkede mezhep, etnik ve siyasi aidiyetlerden kaynaklı çatışmalar arttı. Mevcut kargaşa ortamından faydalanan terör örgütleri ve özellikle de DEAŞ (Devletü’l Irak ve’ş Şam) başkent Bağdat’ı işgal etmeye kalkıştı. Irak’ta işgal güçlerinin eylemleri, iç çatışmalar ve 3000 civarındaki intihar saldırısı sonrasında yaklaşık 1 milyon insan hayatını kaybetti. 5 milyon çocuk yetim kaldı ve yaklaşık 6 milyon insan mülteci durumuna düştü.
ABD askerlerinin, Irak genelinde ve Ebu Gureyb Cezaevi’nde yaptığı işkenceler ve insan hakları ihlalleri, işgal sonrası Irak’ta oluşan tabloyu gözler önüne sermektedir. Suriye: Suriye’de 15 Mart 2011’de yaşanmaya başlanan Arap Baharı ile muhalefet, Suriye Ulusal Konseyi adıyla teşkilatlandı. Sonrasında sivil halkı korumak maksadıyla Suriye ordusundan kaçan muhalif asker ve subaylar tarafından Özgür Suriye Ordusu kuruldu. Bu oluşumlar Suriye’de bitmeyen bir iç savaşa neden oldu. Milyonlarca Suriyeli mülteci durumuna düştü. Türkiye Suriyeli mültecileri kabul ederken dünya gerekli duyarlılığı göstermedi.
