Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Konferansı (AGİK) ile Helsinki Deklarasyonu (1975)
Amerika ile Sovyetler Birliği arasında SALT-II görüşmeleri yaşanırken Avrupa’da da yumuşamaya dair adımlar atıldı. Konferansa hazırlık çalışmaları, 22 Kasım 1972’de Arnavutluk dışında bütün Avrupa devletleri ile ABD ve Kanada’nın büyükelçilerinin Helsinki’de toplanmaları ile başladı. Helsinki Deklarasyonu 35 ülke temsilcisi tarafından 1 Ağustos 1975’te imzalandı. Bu belgeyle Avrupa’daki sistemler arası rekabet ve iş birliği şartları ortaya konuldu.
Helsinki Müzakereleri’nde meseleler dört ana başlığa ayrılarak ele alındı ve her ana başlığa sepet (basket) adı Bu dört sepete ait antlaşmaların konu başlıkları şöyledir:
Birinci Sepet
Avrupa’nın güvenliğine dair antlaşma
İkinci Sepet
Ekonomi, bilim, teknoloji, çevreyi koruma, Akdeniz’de güvenlik ve iş birliğine dair antlaşma
Üçüncü Sepet
İnsan hak ve hürriyetleri ile diğer alanlarda iş birliğine dair antlaşma
Dördüncü Sepet
Yapılan antlaşmaların tatbikinin gözden geçirilmesi için zaman zaman toplantıların yapılmasına dair antlaşma
Helsinki Deklarasyonu, Avrupa’daki ilişkilerde bir yumuşama meydana getirerek gerginlikleri önleyici bir ortam oluşturdu. Avrupalı devletler, sınırların dokunulmazlığı ilkesiyle II. Dünya Savaşı sonrası SSCB kazanımlarını kabullenmiş oldular. Ayrıca Avrupa’da detant havasının ortaya çıkması Sovyetlerin doğuda Çin’e karşı elini güçlendirdi.